چند صدایی و امکان‌های موسیقایی؛ تحلیل گفتمان‌های ترانه‌های موسیقی مردم‌پسند در دهه 70

موسیقی مردم پسند، به عنوان یکی از پرمخاطب ترین تولیدات فرهنگی، نقش مهمی در شکل دادن به باورهای عمومی در هر جامعه ایفا می‌کند. موسیقی ابزار یا منبعی است که مردم برای سامان دادن به خویشتن، در مقام عاملان برخوردار از ذوق و قریحه و در مقام موجوداتی که قادر به احساس، تفکر و عمل در زندگی خود هستند، به آن روی می‌آورند. تولیدات رسانه‌های گروهی (و از جمله موسیقی مردم پسند) همچون خصلت خود آگاهی عمل می‌کنند که آگاهی، بینش، ارزش‌ها، و هنجارها را شکل می‌دهند. در ایران پس از انقلاب نیز، این سبک موسیقی در دهه 70، مجوز انتشار یافت و از طریق انتقال معانی، نقشی مهم در شکل دادن به باورهای عمومی داشته است. در این پژ‍وهش، معانی موجود در ترانه‌های این سبک موسیقایی مورد بررسی قرار گرفته تا به این سؤال پاسخ داده شود که «در متن ترانه‌های موسیقی مردم پسند که در دهه 70، مجوز انتشار یافته‌اند، چه مفاهیمی بازنمایی می‌شود؟» برای پاسخ گویی به این سؤال با استفاده از روش تحلیل گفتمان لاکلا و موفه، به بررسی متن ترانه‌های مورد نظر، پرداخته شده است. طبق نتایج حاصل شده، دو گفتمان اصلی در ترانه‌های موسیقی مردم پسند ایران قابل شناسایی می‌باشد: 1) گفتمان توصیف کننده شرایط موجود 2) گفتمان آرزوها.در این ترانه‌ها، گفتمان آرزوها، با دال مرکزی روشنایی و معطوف نمودن توجه به زندگی، خواسته‌ها، امیدها و آرزوهای مردم و همچنین دارا بودن خصلت چند صدایی، به مقابله با گفتمان شرایط موجود با دال مرکزی شب، که معنای کلی غم و تنهایی را القا می‌کند پرداخته است.